مقابله با انکار جنایت

نوشته از امین

منیره برادران بعد از« حقیقت ساده» و« روانشناسی شکنجه » اینک با انتشار کتاب علیه فراموشی،  تلاش موفقی نموده است.  از مرز خاطره ها فرا گذشته و به آینده نظرمی کند. پرسش نویسنده اینست:وظیفه ما در برابر جنایت انجام گرفته توسط رژیم اسلامی جیست؟ مسکوت گذاشتن ماجراهای دردناک زندان های اسلامی برای تازه نکردن زخم ها،  یا تیز کردن دشنه انتقام برای روز اجرای عدالت؟ پاسخ نویسنده، که پایه و اساس کتاب را تشکیل می دهد این است. بدون درگیر شدن با میراث گذشته نمی توان پایه های یک جامعه  ی مبتنی بر حقوق مدنی را بنا نهاد. و شبح آن بر حال و آینده سنگینی خواهد کرد و بدون سبک کردن تألم خاطر جامعه از جنایت های رخ داده، و شناخت از چگونگی رخدادها و پرورش خود آگاهی شاید بتوان مانع از تکرار حوادث سیاه گردید. و باید دانست آینده روی گذشته بنا می شود. و بدون روشن شدن حیقیت گذشته تاریک که فراموشی آن غیر ممکن   است و بدون اجرای عدالت، امکان زیادی  برای صلح  باقی نمی ماند. فاصله گیری با گذشته نه برای تسویه حساب با عاملین جنایت، بلکه بیشتر از آن نیازمند این است که این گذشته بدل به یک گفتمان اجتماعی شود. و روشن شدن حقیت، بنا بر اصل ماده 19 حقوق بشرکه بر آن مورد تائید قرار گرفته است، می گنجد. هدف کمیسون حقیقت یاب، تائید و تصدیق حقوق اجتماعی قربانیان و خانواده آنهاست. مرهمی می  باشد بر درد ها و رنج های .و گامی باشد در جهت آنچه نباید دیگر بار صورت عملی بخود گیرد. هدف البته افشگری نیست،  آگاه ساختن جامعه از جنایت هایی که صورت گرفته است. و امکانی برای صداهای ممنوع بوده است . و تلنگریست به وجدان عمومی جامعه برای رسیدن به یک خود آگاهی عمومی، که جنایت به ساده گی در آن صورت می گرفته. و همه ما هم برای آن هورا بکشیم، به طورمثال همانگونه در رابطه با باصطلاح دادگاه های انقلاب اوایل قیام بهمن......

کتاب اول نونسیده ،خقیقت ساده جزو اولین کتاب های بود از خاطرات زندانیان سیاسی  پرتوی روشن وافشاگرانه، از آنچه برزندانیان گذشت انداخت و تلاش کرد تجربه فردی را دست مایه ای کند برای حافظه جمعی جامعه ای که در بی اطلاعی بسر می برد یا کمتر می خواست بر حقیقت توجه داشته باشد. در واقع حقیقت ساده گزارشی ساده و صمیمی بود از موقعیت انسان منفرد در شرایط ویژه فشار روحی و جسمی و اکنون بعد از تقربیا سه دهه در برابر واقعیت روشن و شفاف نقض حقوق بشر در ایران قرار گرفته ایم. موضوعی که مورد تائید مجامع بین المللی به کرارات قرار نیز  گرفته است. و بارها در بیانیه های مجامغ حقوقی براین نقض اشاره شده است. راستی مسئولیت انسان درد کشیده، زخمی در این برهه از زمان چیست؟ بایستی به شرح گذاشته پرداخت و به اینده فکر نکرد. ویا از جنایت در گذشت! و یا اینکه آینده را در دامن انتقام و کینه پرورش داد.

کتاب علیه فراموشی که با استفاده از تجربیات خلق ها که به اشکال مختلف با استبداد و سرکوب توده ای  رو برو بوده اند .فراخوانیست، نه به فراموشی و به خاموشی گریستن . بلکه روشن کردن حقیقت گذشته برای الیتام زخمها، جلوگیری از تکرار حادثه های گذشته بر بستر آگاهی اجتماعی. و بایستی زمینه و قوانینی که  بروز جنایت را در گذشته فراهم ساخته ، تغییر کند.  کمیسیون حقیقت نهاد صالحی است برای ارائه پشنهاد ها و توصیه هایی برای اصلاح و تغییر قوانین. و روشن ساختن ساختاری که خصوصیات سیستمی که جنایت آفریده است را عیان کند.

برای آن به جمع آوری اسناد و اطلاعات نیازمندیم و نیز گفتگو با شاهدان زنده و بازماندگان افراد اعدام شده و خانواده هایی که کسانی از آز آنها ربوده شده اند. به هدف تعقیب رد جنایت های رخ داده شده و شناسأیی عاملین آنها به دادگاه هاییی که مورد تائید مردم یا سازمانهای بین المللی تشکیل خواهد شد. برای آموزش به خود و برخورد نقادانه با معیارهای نادرست جامعه . ضرورت ایجاد یا تأشیس چنین نهادی بر کسی پوشیده نیست و دست آورد نهایی چنین نهادی می تواند چنین باشد:نه دیگر هر گز

تجربه همواره بار آگاهی را به دنبال دارد. برای روشنگری و جهت سالم بخشیدن به کینه ها، که توسط حکومت اسلامی در انبان قلب های بوجود آمده است. برای تسکین و مرهم بر زخمهای موجود و نهفته در دل جامعه باید دید کتاب چه الگو های را در برابر ما قرار می دهد.تا جامعه ایرانی قدم بر راه های طی شده نگذارد.

 

مادران میدان مایو

,, نیرویی که به ما توان داد تا حرکتمان را همچنان ادامه دهیم ، بچه هایمان بودند ما نخستین مادرانی بودیم که از فرزندانمان زاده شدیم. ما نمی خواستیم خون آنها بیهوده هدر رود،، 44 ...آنها موفق شدند با تشکیل « کمیسیون ملی ناپدید شدگان» نام 1351 نفر از جنایت کاران را در هر مقامی که بودند. برای مردم اعلام کنند. و آنها را محاکمه ، زندانی، و یامورد عفو قرار دهند.و نیز نام 4400 قربانی را که در پروار های مرگ به دریا ریخته شدند به اطلاع همگان برسانند.این حرکت مادران در آرژانتین موجب شد با همکاری دیگر نهاد    های  قوانینی که نقض حقوق بشر را میسر می ساخت الغا شود. و ناپدید نمودن انسانها را جنایت علیه بشریت قلمداد شود.تدریس تاریخ سیاه دیکتاتوری و موارد قوانین حقوق بشر در تمامی مدارس و مکانهای نظامی.

 

به خیابان آمدند

 

« پس از مرگ من دیگران بر این لظات سیاه و تلخ ناشی از خیانت غلبه خواهند کرد، آن ها باید بدانند که دیر و یا زود مردم برای ساختن جامعه ای بهتر به خیابان ها خواهند آمد» این آخرین کلام سالوادادورآلنده محبوب ترین شخصیت تاریخ نوین شیلی بود. بر این اساس مردم به خیابان ها آمدند.

کمیسیون ملی برای حقیقت و آشتی در سال 1990 تشکیل گردید حقیقت را قربانیان باید می گفتند . برای اولین بار قربانیان جدی گرفته شدند و دردهایشان به رسمیت شناخته شد. رنجهایی که سالها در تنهائی و به طور فردی به دوش کشیده بودند.،حال خصلت اجتماعی پیدا کرده بود. و به حقیقت تلخ جامعه تبدیل می شد. اصل آشتی باید بر مسئولیت پذیری استوار باشد، یعنی مسئولیت اخلاقی در برابر حوادث گذشته... و احرای عدالت. و آشتی با فراموشی یکسان تلقی نمی گردد و سر انجام در سال 1996 محاکمه پنیو شه نمود سیستم سرکوب در اسپانیا آغاز شد و در سال 2000 به حبس منجر گردید

 

 

عدالت بدون تبعیض

«کمیسیون حقیقت و آشتی» که پس از انتخابات در سال 1994 در افریقای جنبوبی تشکیل گردید. نه تنها نقض حقوق بشر توسط سفید پوستان را مورد بررسی قرار داد ، بلکه چگونگی رفتار با سفید پوستان را در ارودگاه کنگره ملی مورد توجه خود قرار داد.. در جامه ای که عمقیقا از بی عدالتی ها،رنج ها و جنگ شقه شده بود و ایجاد اینده ای که اساس آن موازین حقوق بشر و دمکراسی و هم زیستی مسالمت امیز استوار باشد و نیز فراهم آوردن امکانات شکوفائی برای همه مردم بدون در نظر گرفتن رنگ پوست، مذهب و جنسیت68. کمیسیون در آفریقای جنوبی موفقیت ها، و ضعف ها ئی داشت اما با همین احوال توانست الگوئی برای دیگر کشورها که درگیر نقض حقوق بشر بودند بر علیه سرکوب مبارزه می کردند ، قرار بگیرد. چرا که کمیسیون در خواست بخشودگی را که لازمه ی آن اعتراف به عملکرد گذشته بود جز جدائی ناپذیر کمیسیون حقیقت و آشتی جاودانی ساخت.87

و تاکنون در 21کشور کمیسیون حقیقت یاب دایر شده است. لازمه ایجاد کیسیون، این صدای نوین ،در آنجا که صداهای ممنوعه، نجوا می کنند. و پیکر ها به زیر تانک می روند. و زنان بعد از تجاوز و شکنجه نیم جان به دریا پرتاب می شوند و کودکان سلاخی  می شودند، ضرورتی تاریخی پیدا می کنند.

همچنین کتاب ارزیابی درخشانی دارد بر چگونگی کار کمیسیون و نحوه شکل گیری و تداوم و رشد  آن. نحوه عمل و دست اندر کاران و بنیادهای تشکیل دهنده که تقوقت کنندهآن می باشند.

1 - هدف کمیسیون روشن سازی حقیقت. 2- شیوه کارو عمل متفاوت از کمیته تحقیق می باشد . روش کمیسیون بر پایه تجربه قربانیان و باز گویی شاهدان می باشد. منظور

تجربه  فردی قربانیان  به حافظه جمعی جامعه انتقال می بابد

3- دست اندر کاران از چهره های معرف ملی و جهانی می باشند مثلا در ارژانتین ساباتو نویسنده محبوب

4- بنیان ها، نهاد های مردمی و خود جوش، سازمانهای مدافع حقوق بشر رهبران محلی و کلیسا که در طول سرکوب مدافع و در کنار مردم بوده اند.رنج دیده گان و در مواردی کمک خود عاملین که اسناد را در اختیار کمیسیون قرار داده و با اعترافات خود اذهان عمومی را به موضوع کار کمسیون سمت و سوء می دهند.. مثلا در شیلی و افریقای جنوبی . مراکش.

و تشکیل دادگاه های بین المللی که در رابط با کمیسیون ها فعال هستند نیز بخشی از صفحات کتاب را به خود اختصاص داده است. که کمیسثیون و این نهاد ها   یکدیگررا تحت پوشش قرار می دهند. دادگاه ها دارای سابقه تاریخی و ضرورت زمانی هستند مثلأ ، دادگاه نورمبرگ در سال 1945 تا 1946 که محاکمه رهبران نازی در آن صورت گرفت. دادگاه بلکژیک سال 1998 که تعقیب جنایتکاران را  در هرپست و مقامی و از هر کشوری. که نماد درخشانی از عالی ترین شکل تجسم دفاع از حقوق انسانها را دربر گرفته است مهم وجود و نسبت است حال در عمل به اشکالاتی برخورد می کند بستگی تام دارد به نیروهای پشتیبان آن. و دادگاه بین الملی دن داگ 1899 در مورد اختلافات دولت ها عمل می کند نباید مورد اشتباه قرار گیرد.

کتاب علیه فراموشی مسیری را که شکل گیری این محکمه ها به وجود امده اند را بررسی می کند و رابطه تنگاتنگ آنها را با کمیسیون های موجود مورد بررسی قرار می دهد. و حدود و مرزبندیها  با دیگر نهاد های مورد بازگشائی می کند.و نقش دولت و یا مردم دراین  شکل گیری ها.

کمیسیون حقیقت یاب می تواند فراموشی را به عقب براند ، و توانمندمان کند. تا نقش خود را در ساختن اینده و مسئولیت پذیر باشیم. واز جانب دیگر بیدار سازی وجدان عمومی و یاری جستن از آن  برای محو شکنجه، اعدام و رعایت حقوق بشر، اما قبل از آن آماده گی ذهنی را ایجاد می کند. که قبل از از آنکه عفو کنیم، بایستی بدانیم چه کسی را مورد بخشش قرار بدهیم

کتاب علیه فراموشی راه به هم پیوستن برکه های پراکنده را از مسیر بیان رنج ها، با استفاده از تجربیات جهانی تشریح می کند. تا زمینه های محاکمه جنایت کاران را فراهم کند. کعمل وحشیانه و ضد مردمی آنها  سرمایه های فکری و اندیشه ورز جامعه ایران را نابود و خانه نشین نمودند. نسلی از عدالت خواهان را و مبارزین راه بشریت  را نیست کردند. آنها باید بدانند آنکار آنها روزی در برابر حقیقت زانو خواهد زد. آنزمان که جامعه سرود  نه دیگر هر گز را سر دهد! کتاب علیه فراموشی درنگی است برای چگونگی همگانی کردن صداهای ممنوعه.