دور زدن شرق+سازمان ملل

وریا محمدی

http://www.koorso.blogfa.com/

جنجال اتمی ایران کماکان در کانون توجهات جهانی قرار دارد و واشنگتن در ظاهر قضیه اميدوار است در کشمکش موجود، موفق به كسب نه(9)راي موافق اعضا شورای امنیت سازمان ملل متحد شود.

براي تصويب قطعنامهاي در شوراي امنيت، نه(9) راي مثبت كفايت ميكند، مشروط بر اينكه هيچ يك از پنج عضو دائمي راي منفي و يا به عبارتي اصل قطعنامه را وتو نكنند.

با توجه به این اصل و با علم به مخالفت روسیه و چین چشم انداز روشنی در تصویب قطعنامه پیشنهادی بریتانیا و فرانسه وجود ندارد و منافع اقتصادی دو قدرت فوق گسترده تر از آن نشان داده است که رهبری بلامنارع جهان را در اختیار آمریکا و متحدان غربی اش قرار دهند.

چين و روسيه به عنوان دو عضو شوراي امنيت،در این سنگر ایستاده اند كه پرونده هستهاي جمهوری اسلامی يك مساله فني و نه سياسي است و در اين چارچوب بايد در آژانس بينالمللي انرژي اتمي بررسي شود،اما بر کسی پوشیده نیست که این قدرتهای جهانی در معادلات سیاسی شان و آنجا که پای منافع بزرگتر در میان است،هیچ نهاد و مرجه بین المللی را به رسمیت نمیشناسند.

پس اینک کشمکش نه بر سر معادلات حقوقی ،که بر سر منافع و سهم خواهی از بحران آتی متمرکز شده که به ناچار و گاهاً در شمایل سیاستی مدون و در زرورق قوانین منشور ملل متحد پیچیده میشود.

برای بازتر کردن موضوع به نکاتی علمی اشاره میکنیم که به سخره گرفتن قوانین را بهتر نمایان کند و ابعاد فاجعه آفرین اتمیزه شده یک قدرت سیاسی بنیادگرا را بیشتر واکاوی نماید.

نیروگاه اتمی در واقع یک بمب اتمی است که به کمک میلههای مهارکننده و خروج دمای درونی بوسیله مواد خنک کننده مثل آب و گاز ، تحت کنترل در آمده است. اگر روزی این میلهها و یا پمپهای انتقال دهنده مواد خنک کننده وظیفه خود را درست انجام ندهند، سوانح متعددی بوجود میآید و حتی ممکن است نیروگاه نیز منفجر شود، مانند فاجعه نیروگاه چرنوبیل شوروی سابق.

بر اساس اطلاعات " وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، معاونت فن آوری اطلاعات و ارتباطات آموزشی جمهوری اسلامی " بمب اتمی در طول جنگ جهانی دوم از راکتورهای هستهای برای تولید مواد خام نوعی بمب هستهای ، یعنی برای ساختن 239Pu از 235U استفاده میشد. هر دو این عناصر میتوانند یک واکنش زنجیری کنترل نشده سریع ایجاد کنند. بمبهای هستهای یا اتمی از هر دو این مواد ساخته میشوند. تنها یک بمب اتمی که از 235U ساخته شده بود، شهر هیروشیما در ژاپن را در 6 آگوست سال 1945 میلادی ویران کرد. بمب دیگری که از 239U در ساختن آن بکار برده شده بود، سه روز بعد شهر ناکازاکی کشور ژاپن را با خاک یکسان ساخت.

یک مسئله فرعی ، ریزشهای رادیواکتیو حاصل از آزمایش بمبهای اتمی است. در انفجار بمب اتمی مقدار قابل توجهی محصولات شکافت رادیواکتیو پراکنده میشوند. این مواد بوسیله باد از یک بخش جهان به نقاط دیگر آن منتقل میشوند و بوسیله باران و برف از جو زمین فرو میریزند. بعضی از این مواد رادیواکتیو طول عمر زیادی دارند، لذا بوسیله مواد غذایی گیاهی جذب شده و بوسیله مردم و حیوانات خورده میشوند. معلوم شده است که اینگونه مواد رادیواکتیو آثار ژنتیکی و همچنین آثار جسمانی زیان آوری دارند. یکی از فراوانترین محصولات حاصل از شکافت 235U یا 239Pu ، که از لحاظ شیمیایی شبیه 4020Ga است. بنابراین وقتی که 90Sr حاصل از ریزشهای رادیواکتیو وارد بدن میشود، به ماده استخوانی بدن راه مییابد. این عنصر میتواند با گسیل ذرات بتا با انرژی 0.54 میلیون الکترون ولت (نیم عمر 28 سال) نابود میشوند، که میتواند به سلولها آسیب رسانده و موجب بروز انواع بیماریها از قبیل تومور استخوان ، لوکمیا و ... ، بخصوص در کودکان در حال رشد ، میشود.

عمق این فاجعه به صورتی دردناک در چرنوبیل احساس شد که تا کنون و پس از بیست سال کماکان قربانی میگیرد.

اینجاست که بی تردید میتوان چنین استنباط کرد که احتمال دست یابی حکومت تهران به این سلاح مرگبار و اثرات خانمانسوز آن، يك مساله فني و نه سياسي به قول روسیه و چین نیست که در چارچوب آژانس بينالمللي انرژي اتمي بررسي شود،هر چند که خود اینها بهتر از سایرین به مسئله واقفند.

این روزها همه مقامات جمهوری اسلامی صحبت از صرفه جویی در مصرف انرژی میکنند و دانشمندان ایرانی گویا بیشترین تلاش خود را صرف پیدا کردن راههایی برای بدست آوردن انرژی بیشتر و ارزانتر میکنند و از باد ، خورشید ، جزر و مد دریاها و انرژی موجود در اتمها نیز مدد گرفته اند و سر آخر به این نتیجه رسیدهاند که انرژی هستهای مناسب ترین سوخت ممکن است.

اما باز هم اگر فرض را بر درست بودن اصل مورد ادعای جمهوری اسلامی قرار دهیم،باز هم این پرسش مطرح است که برای گذر از این بحران بین المللی چرا طرح روسیه مورد قبول تهران واقع نشد و چرا روسها هم که به حسن نیت جمهوری اسلامی اعتماد دارند و یا چین که در فکر آرامش منطقه است،طرحی مورد قبول و در راستای منافع جهانی و در این بین مشخصاً برای جمهوری اسلامی ندارند؟

هر سه طرف قضیه نقاط ضعف یکدیگر را به درستی تشخیص داده و مشغول بازی با کارتهای خود در معادلات منطقهای و جهانی هستند.

بریتانیا،فرانسه،آمریکا و اخبراً آلمان با شیوه تازه تر، از یک سو تسخیر اقتصاد مصرفی دنیا و خصوصاً کشورهای جهان سوم توسط چین را نمی پسندند و به حکم موقعیت جهانی این کشور قادر به نادیده گرفتنش نیستند و از دیگر سو نیز روسیه که در مسئله عراق سرش بی کلاه ماند،نمیخواهد این بار میدان را به آمریکا و جبهه هم پیمانانش واگذار کند.

جمهوری اسلامی یعنی طرف سوم و در واقع اصلی ماجرا،با بهره گیری از اختلاف نظرهای موجود تا به حال از مواضع خود عقب نشینی نکرده و هر چه این تضاد استراتژی ها به درازا بکشد یک گام به جلو برای حکومت تهران به ثبت می رسد.

به نتیجه نرسیدن یا دیر رسیدن به یک تصمیم واحد جامعه جهانی در خصوص پرونده هسته ای ایران و پیشروی هر روزه جمهوری اسلامی به سمت ساخت سلاح هسته ای جدا از عواقب زیانبار آتی در مرحله حساس کنونی هم خطر ساز است.

ایران به صراحت اعلام کرده که در مراحل عالی غنی سازی اورانیوم قرار دارد و اطلاعات جدیدتری هم در آینده نزدیک (خبر خوش) منتشر خواهد کرد.

تمام ترکیبات اورانیوم سمی و رادیو اکتیو هستند. سمی بودن این عنصر میتواند کشنده باشد. در مقادیر بسیار کم خاصیت سمی بودن این عنصر به کلیه آسیب میرساند. خواص رادیو اکتیوی این عنصر نیز سیستماتیک و نظام بند است. در کل ترکیبات اورانیوم به سختی جذب روده و ریه میشوند و خطرات رادیولوژیکی آن باقی میماند. فلز خالص اورانیوم نیز خطر آتش سوزی به همراه دارد.

فرد ممکن است با تنفس غبار اورانیو م در هوا یا خوردن و آشامیدن آب و غذا در معرض این عنصر قرار بگیرد. البته بیشتر این عمل از طریق خوردن آب و غذا صورت میگیرد. جذب روزانه اورانیوم در غذا 0.07 تا 1.1 میکروگرم میباشد. مقدار اورانیوم در هوا معمولا بسیار ناچیز است. افرادی که در کنار تاسیسات هسته ای دولت و یا معادن استخراج اورانیوم زندگی میکنند بیشتر در معرض این عنصر قرار می گیرند.این کمترین تاثیراتی است که پروژه های هسته ای ایران در مقطع کنونی برای مردم کشورمان به دنبال دارد و گستره آن در آینده بسیار نزدیک هم بیشتر از اینها خواهد بود.

پس باز هم جای تاکید دارد که مسئله کاملا سیاسی و حقوق بشری است و باید در مراجع صاحب صلاحیت و رسمی جهانی مورد بررسی قرار گیرد تا در گرداب منافع قدرتهای بزرگ،مصالح مردم ایران به فراموشی سپرده نشود.

در این شرایط اگر مشخصاً به موضع دسته اول یا کشورهای فرانسه،بریتانیا و آمریکا به همراه آلمان بازگردیم و مواضع هر کدام را ابتدا جداگانه و بعداً در مقیاس کلی بررسی کنیم،به نتیجه مشخص تری برخورد خواهیم کرد.

پيش نويس قطعنامه تازه از سوی بريتانيا و فرانسه ارائه شد و مورد حمايت آمريکاست.

اين پيش نويس خواستار تعليق غنی سازی اورانيوم از سوی ايران می شود و تهديد کرده که در صورت امتناع تهران از اين امر، اقدامات ديگری اتخاذ خواهد شد. سنگ راه دستيابی به توافق، سوال در رابطه با بکارگيری و يا عدم بکارگيری بند هفت آيين نامه سازمان ملل متحد بود که نه تنها امکان اعمال تحريم، بلکه توسل به زور و استفاده از نيروهای نظامی را نيز در نظر دارد.

احتمال گزینش حمله نظامی یا هر اقدام دیگری خارج از چهارچوبهای ملل متحد تا آنجا پیش رفته که پس از برکناری جک استرو وزیر امور خارجه بریتانیا،روزنامه معتبر گاردین نوشت که مخالفت با حمله نظامى به ايران سرنوشت استراو را چنين رقم زد.

همچنین در پی دیدار رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس آلمان با بروجردی، همتای خود از جمهوری اسلامی در تهران، اعلام شد که جمهوری اسلامی مایل است دولت آلمان در مناقشه هسته ای نقش میانجی را برعهده گیرد. فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان بلافاصله این درخواست را رد کرد و آنگلا مركل، صدراعظم آلمان طی سخنانی در نیویورک خواهان تشکیل جبهه ای مشترک عليه رژیم تهران شد كه به گفته وی از تكرار از هم گسيختگى اروپاييان پيش از اقدام نظامی آمريكا علیه رژیم صدام حسین در عراق، جلوگيرى كند.

صدراعظم آلمان با این اعتقاد که قصد تهران از فعالیتهای هسته ای، تولید جنگ افزار اتمی است، گفته است همه ما از جمله روسيه باید در اين نگرش سهيم باشيم كه براى جلوگيرى از دستیابی رژیم تهران به سلاح هسته ای، هر اقدامی باید انجام شود.

در واقع دولت مركل بار ديگر موضعگيرى خود را مورد تأكيد قرار داده و آن اينكه مصمم است با آمريكا در اين باره مشتركا عمل كند.اما دلیل اینکه چرا او و دولتش بر اين عقيده است كه ايران با روشهاى سياسى و صلح آميز مورد فشار قرار گيرد و مجبور به متوقف كردن برنامههاى هسته اى اش گردد ،باز میگردد به اهداف کلی این چهار کشور که حاکی از تصمیم واحد آنها در برخورد با ایران دارد. در سفر اخیر مرکل مشخص شد كه موضع گيرى آلمان و آمريكا در مجموع مشابه است و موضع بریتانیا و فرانسه هم که مشخص است.

میتوان اینگونه تصور کرد که چنین اتحادی در صدد دور زدن روسیه و چین از یک سو و مقید نبودن به موازین سازمان ملل از طرف دیگر ،برای برخورد یک جانبه این جبهه به مسئله ایران است.