زنان در جبهه کار
آزاده ارفع
اخیرا در فرانسه و
آلمان اخباری درباره اخراج زنان صندوق دار و پرستار منتشر شده است.
سرمایه داران روشهائی جدیدی برای کاهش
نیروی کار و اخراج کارگران، ضمن اجتناب از پرداخت خسارت و عواید
قانونی مربوط به اخراج، یافته اند. آنها با زدن اتهام و برچسب دزدی، بدون اقامه
هیچ نوع دلیل و مدرک مستندی، کارگران زن خود را اخراج
میکنند. صندوقداران زن بخاطر چند سنت و یا چند یورو با
حتی سی سال سابقه کار صرفا" بخاطر سوءظن اخراج می شوند.
این اخراج ها به قدری غیر انسانی است که گزارش آنها در
اکثر روزنامه ها با عنوان هائی
نظیر" مدیران بانکها بخاطر ایجاد بحران کنونی و ببار
آوردن میلیاردها ضرر جایزه می گیرند اما صندوق دار
زن با سی سال سابقه بخاطر یک یورو اخراج می شود " به انتقاد از آن برخواسته اند. در
اینجا به چند نمونه از این
بی عدالتی های که در حق زنان صورت گرفته است می
پردازیم.
چندی پیش یک زن صندوق دار فرانسوی بخاطر آن
که صندوقش 60 سنت کسری داشته است با سوظن" دزدی" از کار اخراج میشود. دادگاه کار در"
ورسای"( منطقه ای در حومه پاریس) این اخراج را
غیر قانونی دانسته و
وبرای زن صندوق دار 17380
یورو خسارت ناشی از اخراج
تعیین میکند. اعلام غیر قانونی بودن
اخراج این صندوق دار بدان معناست که او میتواند مجددا به سر کار خود
برگردد. از آن جا که کارفرما به رای
دادگاه اعتراض نکرده است بنابراین مانعی برای بازگشت به کار
صندوق دار زن وجود ندارد. (خبرگزاری فرانسه)
اما درهمه موارد زنان
صندوق دار در دادگاه کار علیه اتهامات وارده به آنها موفق نشده اند.
یک صندوق دار زن در آلمان با 31سال سابقه کار در فروشگاه زنجیره
ایی به نام" کایزر" که در مظان دزدی یک
یورو و سی سنت قرار گرفته بود، توسط کارفرما در 25 ژانویه 2008 اخراج می شود. صندوق دار زن،"
امیلی"، که عضو اتحادیه خدمات آلمان به نام
"وردی" واز فعالین سازمان دهنده اعتصابات بوده به دادگاه شکایت می کند و
مورد حمایت همکاران، اتحادیه ، دیگر حقوق بگیران فروشگاه
"کایزر" و افراد متعهد قرار می گیرد. دادگاه اول در
سال 2008 تشکیل و حکم اخراج او را
از سوی کارفرما تائید می کند." امیلی" از
حکم دادگاه اول تقاضای تجدید نظر کرده و بررسی به دادگاه کار
منطقه" برلین- براندبنورگ"ارجاع می شود. در این
میان تحت شعار " همبستگی با امیلی"
فعالین اتحادیه ای و سیاسی بسیاری از
طریق ترتیب دادن گردهم آئی ها، سمینارها، فراخوان
های بایکوت فروشگاه زنجیره ای، چاپ پلاکارتها ها و تارنماهای
اینترنتی و نیز اقدامات نظیر وارد شدن گروهای معترض
با موزیک و بلندگو به شعبات فروشگاه "کایزر"و افشاء اخراج
ناعادلانه... خواهان بازگشت "امیلی" که مادر سه فرزنداست، بر سر کار خود می
شوند.آنها اعلام می کنند که اخراج "امیلی" بخاطر
نقشی است که او در سازماندهی اعتصابات داشته است.
دادگاه
تجدید نظر"امیلی" امسال تشکیل شد و رئیس
دادگاه کار، که خود یک زن است، حکم
اخراج امیلی را تائید و
حق فرجام خواهی به دادگاه های بالاتر را از وی سلب می کند. انتشار این
خبر تکان دهنده بازتاب گسترده ای در
رسانه ها و افکار عمومی پیدا کرد. " ولف گانگ تیرز"
از حزب سوسیال دمکرات و معاون پارلمان آلمان این حکم را بربر
منشانه و غیر اجتماعی
توصیف کرد.ا و گفت برایش قابل فهم نیست که چرا خانم قاضی این حکم غیر
عادلانه را صادر کرده است. فشار افکار عمومی به گونه ای بود که
سخنگوی دستگاه قضائی برلین ناچار شد عکس العمل نشان داده و
اعلام کند که حکم داده کار تجدیدنظر از لحاظ
قضائی منطق بر قوانین بوده است.
قاضی زنی که
این حکم غیر انسانی را برای "
امیلی" صادر کرده است زنی است به نام" دانیله ربل".
بررسی وضعیت او استقلال ادعائی دادگاه های کار آلمان و
نیز نظام قضائی این کشور را روشن می سازد. خانم
"دانیله ربل" در " فوروم"( موسسه ی مدیران) بعنوان
متخصص و مشاور در امور مربوط به اخراج شاغل است. این موسسه به مدیران انحصارات
و بنگاهها در مورد قوانین و نحوه اخراج شاغلین خدمات فکری و
مشورت ارائه می کند. خانم "ربل"
در 17 و 18 اکتبر سال 2008 در همین
موسسه درباره اخراج بر مبنای" شک
و تردید در صحت و صداقت کارکنان " سخنرانی کرده و به
مدیران نشان داد که چگونه می توانند صرفا" با اقامه دلائلی
که نشان دهنده سوظن است کارگران خود را با استفاده قوانین کار اخراج کنند.
"امیلی"
در سال گذشته پیشنهاد مدیریت را برای سازش رد کرد( اگر چه
اتحادیه وردی با این پینشهاد موافق بود) و اکنون
نیز نیروهائی که از او پیشتبانی کرده اند می
خواهند شکایت را تا " دادگاه قانون اساسی آلمان" و "
دادگاه عالی قضائی اروپا" پیگیری کنند.
شبیه همین
حوادث نیز برای یک
پرستار خانه سالمندان وابسته به
بیمارستان دولتی به نام "ویوانتس" در
برلین اتفاق می افتد.
"بریگیت
هاینریش" با دیدن اشکالات اساسی بهداشتی و
کمبودها-- که بر اثرسیاست های نئولیبرالی چند سال گذشته
در آلمان در زمینه بهداشت افزایش یافته است- دست به اعتراض
میزند. کسی به اعتراضات وی توجه نمیکند و به ناچار
عیله این بی عدالتی شکایت میکند که خود باعث
اخراج وی میشود. وی علیه اخراج خود شکایت
میکند ولی از بخت بد وی یکی از سران
بیمارستان" ویوانتس "از روسای سابق اتحادیه بخش خدمات"وردی"
می باشد . در این ماجرا فقط همکاران محل کار و
پایه اتحادیه
از وی حمایت میکنند . وی در دادگاه محکوم میشود. شورای
کارخانه نیز هیچ دخالتی در این شکایت نکرده و
حتی اشاره ایی به این حادثه نمیکند.
اما این نوع فشارها فقط به زنان وارد نمی شود. در ارتباط با مورد
مشابه ای که متوجه دو کارگر مرد شده است
باید به محاکمه دو نانوای مرد
در شهر "دورت موند" آلمان، به اتهام دزدی اشاره کنیم. سالن
دادگاه این شهر با
انبوهی از خبرنگاران با
دوربین ها و میکروفون ها، نظیر محاکمات جنجالی
برای دزدی میلیونها یورو، پر شده بود. موضوع اتهام
دو نانوا اما مبلغی در حدود 50 سنت روغن گیاهی بود. کارگران به
میزان 50 سنت روغن گیاهی روی نان مالیده و خورده بودند و همین مسئله باعث اخراج آنها شده بود. قاضی دادگاه این اخراج را غیر
عادلانه دانست و دو کارگر مزبور دوباره به سر کار خود برگشتند. دادگاه در مورد
این که مصرف روغن گیاهی از طرف دو کارگر مزبور باید دزدی
محسوب شود یا نه وارد قضاوت نشده و
مسئله را باز گذاشته است. کارفرما مدعی است که در همه موارد ضوابط مقرر کرده
و این ضوابط توسط دو کارگر نقض شده است. وی همچنین گفت که برای چنین
مواردی تصمیم گیری سخت است که مرز دزدی را از کجا
میتوان تعیین کرد از یک سنت، یک یورو، ده
یورو هزار یورو.... او از حکم داده گاه تقاضای تجدید
نظر کرده است.
حوادث
اشاره شده نمونه های بارزی هستند از هار شدن هر چه بیشتر
سرمایه داران برای اخراج کارگران و تلاش آنان برای فرار از
پرداخت هر گونه خسارت قانونی اخراج و سنوات خدمت.از آن جا که اکثر
شاغلین بخش خدمات مخصوصا" صندوق دارها زن هستند فشارهای گوناگون
ناشی از استثمار و فشار کار به آنها اعمال می شود.
یک زن صندوق دار فرانسوی فارق التحصیل در رشته ادبیات به مدت 8 سال در یک فروشگاه
زنجیره ایی کار میکند. وی تجربیات خود را از شرایط بسیار نابرابر و تبعیض
جنسیتی و کار سخت و طاقت فرسای صندوق داری که اساسا زنان
آن را بعهده دارند در دفتر خاطرات
روزانه اینترنتی اش مینویسد . یادداشتهای
وی در کتاب خاطراتش مورد توجه بازدیدکنندگان اینترنت
بیشماری قرار میگیرد
. در همین فاصله یک انتشاراتی به وی پیشنهاد
می دهد که یادداشت هایش
را به صورت کتاب منتشر کند.
کتاب
مزبور یکی از پر سروصداترین کتاب
های سال 2009 شده و به زبان های متعددی مثل هلندی ،
ایتالیایی، اسپانیایی،
تایوانی و البته انگلیسی و آلمانی ترجمه شده است. در این کتاب
نویسنده به تشریح شرایط
سخت کار و انواع و اقسام فشارهائی که زنان صندوق دار وارد می شود
پرداخته است.
سرمایه
داری معاصر زنان را به طور وسیع وارد عرصه تولید کرده و
نیروی کار زنان به یکی از عناصر حیاتی
بقای نظام اقتصادی حاکم در آمده است. اما تبعیض
جنسیتی ذاتی در نظام سرمایه داری موجب میشود
که شدت استثمار زنان از مردان بسیار بیشتر باشد.زنان علاوه بر فشار
مضاعف در عرصه شغلی بار کار خانگی را نیر به دوش می کشند.
در چنین شرایطی زنان باید برای کسب حقوق خود و
مقابله با فشارهای مضاعف محیط کار به طور فعال در تشکل های
اتحادیه ای شرکت کنند. شرکت زنان در فعالیت اتحادیه
ای سابقه اش به اواخر قرن نوزدهم در انگلستان بر می گردد.درآن دوره برجسته ترین رهبر زنان
سوسیالیست" الیانور مارکس" بود . او نه فقط یک
فعال سیاسی بسیار توانا بلکه سازمانده برجسته ای بود که
حوزه فعالیت خودش را در میان کارگران شرق لندن- که شرایط
زندگی شان نسبت به کارگران دیگر مناطق لندن وخیم تر بود- متمرکز
کرده بود. در پایان قرن 19 جنبش جدید اتحادیه ها در انگلستان با
خصلت رزمنده شکل گرفت و" الیانور مارکس" یکی از
تواناترین رهبران این جنبش اتحادیه ای بود. او فعالانه در
تاسیس یکی از اتحادیه های نوع جدید شرکت کرد(1).
این اتحادیه،اتحادیه
ای از نوع جدید بوده و کارگران ماهر و غیر ماهر را بصورت
یک مجموعه رزمنده در صفوف خود سازمان داده بود. انگلس نوشت که این
اتحادیه بهترین اتحادیه انگلستان است. او همچنین رهبر
بلامنازع زنان کارگر در این جنبش بود و توانست برای اولین بار
بخش های زنان اتحادیه را در این اتحادیه و سایر
اتحادیه ها در انگلستان سازمان دهد.
"الیانور مارکس" همچنین در مباحثات مربوط به سیاست
رهایی زنان در جنبش زنان سوسیالیست در قاره اروپا شرکت
فعال داشت و از جمله ناشران جزوه ای در انگلستان بود بنام" مسئله زنان".
جا دارد که زنان کارگر ما
نیز برای رهایی خود از استثمار مضاعف و تبغیض
جنسیتی در عرصه کار فعالانه در جنبش اتحادیه ای شرکت کنند.
اتحادیه هایی که علاوه بر پرداختن به مسائل و مشکلات عمومی کارگران به مسائل ویژه کارگران زن و زنان
کارگران نیز می پردازند . حضور منظم زنان در مبارزات اتحادیه
ایی میتواند تاثیرات مثبت خود بر روی کل مبارزات اتحادیه ای بگذارد.
1-Gas Workers and General labourers
Union